Ile trwa rozprawa sądowa? Etapy procesu sądowego.

Po złożeniu pozwu lub wniosku w postępowaniu cywilnym lub aktu oskarżenia w przypadku postępowania karnego Sąd wyznacza termin rozprawy.

Sprawa cywilna.

W przypadku sprawy cywilnej, gospodarczej, pracowniczej- rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony – najpierw powód, a potem pozwany – zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą ponadto wskazywać podstawy prawne swych żądań i wniosków. W praktyce te żądania, wnioski i twierdzenia wynikają już jednak ze złożonego pozwu lub wniosku a strony je podtrzymują lub co najwyżej modyfikują.

Ugoda, mediacja.

Sąd poucza strony o możliwości ugodowego załatwienia sporu, w szczególności w drodze mediacji. De facto pouczenia te już są zawarte przy okazji pism wysyłanych stronom przez Sąd (doręczeniu pozwu, nakazu, wniosku). Pojednanie może niemniej nastąpić na każdym etapie postępowania.

Polecamy przeczytać: Gdzie zgłosić naruszenie tajemnicy korespondencji?

Postępowanie dowodowe.

Sąd po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron przeprowadza postępowanie dowodowe. Składają się na niego przesłuchania świadków, stron, nierzadko opinie biegłych. Biegli są konieczni gdy dana tematyka wymaga wiadomości specjalnych np, z zakresu wyceny robót, doznanych urazów (sprawy o zadośćuczynienia), prawidłowości wykonanych prac czy remontów. Rozprawa sądowa rozpoczyna się zazwyczaj od słuchania informacyjnego strony a na koniec postępowania przesłuchuje je w szerszym zakresie-dowód z przesłuchania stron.

Strony, ich pełnomocnicy mogą zadawać pytania osobom przesłuchiwanym, wypowiadać się co przedstawionych dowodów, postulować o przeprowadzenie innych koniecznych dowód. Pamiętać należy, że zachowanie w sądzie musi licować z powagą tej instytucji. Kary porządkowe w Sądzie mogą być nałożona na osobę, która dopuściła się naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie. Kary są zróżnicowane -od upomnienia , przez nakaz opuszczenia sali, grzywnę a w najcięższych przypadkach nawet pozbawienie wolności

Sąd dokonuje też samodzielnie lub przy udziale biegłych analizy dostarczonych dokumentów.

Postulatem ustawodawcy jest aby sprawy odbywały się bez zbędnej zwłoki.

Kodeks postępowania cywilnego stanowi -“Rozprawę należy przygotować tak, aby nie było przeszkód do rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym posiedzeniu na nią wyznaczonym. Więcej posiedzeń niż jedno wyznacza się tylko w razie konieczności, zwłaszcza gdy przeprowadzenie wszystkich dowodów na jednym posiedzeniu nie jest możliwe. W takim przypadku posiedzenia powinny odbywać się w kolejnych dniach, a jeżeli nie jest to możliwe – tak, aby upływ czasu pomiędzy kolejnymi posiedzeniami nie był nadmierny.”

Sprawdź także: Co zwalnia z płacenia alimentów?

Plan rozprawy.

W celu usprawnienia procedowania Sędzia może sporządzić plan rozprawy.

Plan rozprawy zawiera rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron oraz porządek przeprowadzanych na rozprawie dowodów. Jeżeli na etapie sporządzania planu rozprawy rozstrzyganie co do niektórych wniosków dowodowych byłoby niecelowe lub przedwczesne, sąd w planie rozprawy określa warunki lub termin wydania postanowienia dowodowego.

Oczywiste jest jednak, że choćby z uwagi na ilość świadków i obciążenie sprawami danego Sądu długość i ilość rozpraw jest w każdym przypadku inna a rozstrzygnięcie na pierwszym posiedzeniu nie zawsze możliwe. Niespotykanie jest też wyznaczenie rozpraw cywilnych dzień po dniu.

Czas między rozprawami wydłuża również oczekiwanie na opinię. Ilość biegłych jest ograniczona, ponadto Sądy wolą korzystać ze sprawdzonych już na rynku biegłych. Czas oczekiwania na opinię w obecnych realiach to co najmniej 3 miesiące ale zazwyczaj dłużej. Z uwagi na to kolejny termin rozprawy jest określony jako termin z urzędu-bo sąd nie wie kiedy konkretnie wpłynie opinia. Do opinii strony mogą wieść swoje zastrzeżenie i z reguły ta strona, dla której opinia jest niekorzystna z tej opcji korzysta. Biegły odpowiada na zarzuty lub jest wzywany na sprawę celem odpowiedzi.

Na usprawnienie procesu znaczącą wpływ rozprawa zdalna. Strony procesu, świadkowie łączą się internetowo z Sądem oszczędzając czas i koszty. Strony mogą się jednak sprzeciwić takiemu prowadzeniu sprawy w obawie przed możliwym wpływem na przesłuchiwanym (niewidocznym podpowiadaniem świadkowi zeznającemu zdalnie).

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sędzia wydaje wyrok przyznając rację jednej ze stron.

Warto sprawdzić: Stan po użyciu alkoholu.

Sprawa karna.

Kodeks postępowania karnego wskazuję, że w sprawie karnej przewód sądowy rozpoczyna się od zwięzłego przedstawienia przez oskarżyciela zarzutów oskarżenia. Jeśli wniesiono odpowiedź na akt oskarżenia, przewodniczący informuje o jej treści.

Jeżeli oskarżony bierze udział w rozprawie głównej, przewodniczący, po przedstawieniu zarzutów oskarżenia, poucza go o prawie składania wyjaśnień, odmowy wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania, składania wniosków dowodowych i konsekwencjach nieskorzystania z tego uprawnienia, po czym pyta go, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia i jakie.

Po przesłuchaniu oskarżonego przewodniczący poucza go o prawie zadawania pytań osobom przesłuchiwanym oraz składania wyjaśnień co do każdego dowodu.

Polecamy przeczytać: Przemoc psychiczna w małżeństwie.

Dobrowolne poddanie karze.

Ważne jest, że do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych, oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Jest to możliwe nawet jeśli wcześniej na Policji czy Prokuraturze do winy się nie przyznawał.

Po przesłuchaniu oskarżonego (oskarżonych) Sąd prowadzi dalsze rozpoznanie sprawy i przeprowadza postępowanie dowodowe. Przesłuchuje świadków, analizuje zgromadzone dokumenty, jeśli jest konieczność korzysta z pomocy biegłych.

Przeczytaj także: Renta wyrównawcza.

Wyrok karny.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, sąd zamyka rozprawę jeśli uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Postępowanie sądowe kończy się wydaniem wyroku. Przed jego wydaniem Sąd jeszcze wysłuchuje głosów końcowych stron, podsumowujących ich stanowisko.

Wyrok może być skazujący lub uniewinniający. Możliwe jest również umorzenie lub warunkowe umorzenia postępowania karnego. Bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku Sąd podaje ustne motywy danego rozstrzygnięcia. Pisemne uzasadnienie wymaga oddzielnego wniosku, który mają prawo złożyć strony postępowania.

Czas trwania rozpraw i ich ilość zależy od stopnia skomplikowania sprawy. Możliwa jest sytuacja, że sprawa sądowa skończy się po 15 minutach bo oskarżony przyzna się do winy i zaakceptuje propozycje kary. Niektóre postępowania trwają natomiast latami a pamiętać trzeba, że od wyroku przysługuje jeszcze odwołanie do Sądu wyższej instancji. Rozpatrzenie odwołania to także kilka -kilkanaście miesięcy.

Sprawdź: Ile kosztuje podpisanie intercyzy?

Koszty rozprawy

Zasadą jest, że koszty procesu pokrywa strona przegrywająca sprawę. W razie uwzględnienie pozwu-pozwany, w razie nieuwzględnienie powództwa-wnoszący sprawę. W przypadku skazania-oskarżony. W razie uniewinnienia Skarb Państwa. Sąd może także zwolnić zarówno w sprawie cywilnej jak i karnej od obowiązku ponoszenia kosztów procesu mając na uwadze sytuacje osobistą i majątkową danej osoby.

Autor: Andrzej Pazdyga – Adwokat Toruń