„Świadomy/Świadoma praw i obowiązków […] przyrzekam, że uczynię wszystko, aby nasze małżeństwo było zgodne, szczęśliwe i trwałe” – to właśnie te słowa dziesiątki tysięcy Polaków, rocznie świadomie wypowiada.
Statystyki są jednak nieubłagane, z dekady na dekadę zwiększa się liczba rozwodów w Polsce.
Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, aby można było uzyskać rozwód, muszą zostać spełnione dwa warunki: zupełny i trwały rozkład pożycia. Choć przepisy prawa wprost nie precyzują, co to w praktyce oznacza, zgodnie z doktryną przyjmuje się, że chodzi o świadome zerwanie więzi: emocjonalnych, fizycznych i ekonomicznych.
Toksyczna miłość — problem przemocy psychicznej
Czym jest przemoc w małżeństwie?
Pod pojęciem przemocy w związku małżeńskim rozumie się brak równowagi pomiędzy małżonkami w jakimś aspekcie funkcjonowania np. w sferze psychicznej, fizycznej czy ekonomicznej, w której jeden z małżonków wykorzystuje swoją przewagę nad drugim.
Charakterystyka przemocy psychicznej
Z punktu widzenia psychologicznego, znęcanie psychiczne stanowi formę długotrwałego nadużycia emocjonalnego wykorzystywanego przez agresora psychicznego.
Współmałżonek, który dopuszcza się znęcania psychicznego, wykorzystuje różne mechanizmy przemocy psychicznej np. nieuzasadnione obwinianie, dotkliwe krytykowanie, ubliżanie, poniżanie, lekceważenie, przemoc ekonomiczną etc.
Często przemoc psychiczna w związku małżeńskim może przybierać formę nadmiernej kontroli, obsesyjnej zazdrości.
Przemoc psychiczna a orzeczenie rozwodu
Przemoc psychiczna stanowi tzw. zawinioną przyczynę rozwodową. Oznacza to, że zachowanie wypełniające znamiona przemocy psychicznej stanowi rażące naruszenie podstawowych obowiązków małżeńskich. Bowiem jest to zachowanie naganne moralnie i godzi w dobro rodziny. W konsekwencji może spowodować trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, stanowiąc jednocześnie podstawę do orzeczenia rozwodu ze wskazaniem strony, która ponosi wyłączną odpowiedzialność za taki stan rzeczy. Praktyka sądów wskazuje, że przemoc psychiczna może stanowić główną przyczynę lub współprzyczynę rozpadu związku małżeńskiego.
Sprawdź także: Rozwód z orzeczeniem o winie
Jak udowodnić, że współmałżonek stosował przemoc psychiczną?
Udowodnienie znęcania psychicznego, jeżeli nie współistnieje z przemocą fizyczną, często jest trudnym zadaniem. Zazwyczaj agresor psychiczny na co dzień w środowisku uchodzi za idealnego męża/żonę zamieniając się diametralnie za „zamkniętymi drzwiami”.
Ofiara przemocy domowej, ubiegająca się o orzeczenie rozwodu z winy małżonka zobowiązana jest do przytoczenia wszelkich zachowań, w których doszło do zastosowania przemocy psychicznej.
W tym celu warto by osoby doświadczające przemocy zbierały dowody w postaci:
- Zeznań świadków, którzy widzieli sytuację wskazujące na stosowanie przemocy psychicznej lub chociaż znają ją z relacji osoby krzywdzonej,
- Korespondencji z małżonkiem np. sms, nagrania audio itd., wskazujące na stosowanie przez niego przemocy psychicznej
- Dokumentacji o interwencjach Policji lub innych służb porządkowych – jeżeli takowe były,
- Zaświadczeń medycznych, w tym opinii psychologicznych czy psychiatrycznych,
Przemoc psychiczna a odpowiedzialność karna
Warto pamiętać, że zgodnie z przepisem art. 207 § 1 kk sprawca przemocy psychicznej podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.Ustawodawca z tą samą mocą taktuje pod względem sankcji przemoc fizyczną i psychiczną. Samo w sobie jest to wskazówką, że Sądy emocjonalne wykorzystywanie partnera uważają za bezprawne. Przekładając to zaś na realia sprawy rozwodowej uznać należy, iż przemoc psychiczna jest wystarczającym powodem uznania winy małżonka.
Przeczytaj także: Unieważnienie małżeństwa
Przemoc psychiczna a alimenty dla małżonka.
Jeżeli w wyroku rozwodowym stwierdzono, że tylko jedna ze stron ponosi winę za rozpad małżeństwa, wówczas alimentów można domagać się na podstawie art. 60 § 2 KRO – od małżonka wyłącznie winnego za rozkład pożycia na rzecz małżonka niewinnego. W tym przypadku małżonek wyłącznie winny ma obowiązek przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego.
Kancelaria prawna Toruń – Adwokat Andrzej Pazdyga
