Obowiązek alimentacyjny zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Oznacza to, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
Możliwość uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Przez określenie możliwości zarobkowe i majątkowe”należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także te, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.
Przesłanki uchylenia obowiązku alimentacji mogą zatem wynikać z faktu, że możliwości zarobkowe/ majątkowe zobowiązanego się wyczerpały lub drastycznie spadły. Uchylenie obowiązku nastą pi jeśli nie jesteśmy w stanie zarabiać z uwagi na wiek, chorobę, niezdolność do pracy.
Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego następuję natomiast w przypadku śmierci osoby zobowiązanej lub uprawnionej.
Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości. Miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny, w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę, czy wykazują chęć dalszej nauki i od tego, czy dziecko czyni starania, by ekonomicznie się usamodzielnić.
Zakończenie obowiązku alimentacyjnego – samodzielność uprawnionego.
Z obowiązków alimentacyjnych wobec dziecka zwolni nas fakt, że jest ono samodzielnie się utrzymać. Przyjmuję się, że do czasu aż uprawniony uczy się w okresie przewidzianym dla danego kierunku kształcenia (szkoła średnia, studia) trudno wymagać by łączył naukę z pracą pozwalającą mu na samodzielne utrzymanie. Obowiązek alimentacyjny jest utrzymywany niezależnie od trybu podjętych przez dziecko studiów. Podjęcie przez dziecko o studiów zaocznych nie stanowi o tym, że obowiązek alimentacyjny rodzica względem dorosłego dziecka wygasa. Założenie jest takie, że skoro zajęcia są weekendowe (zaoczne) to w pozostały okres najczęściej trzeba poświęcić na przyswojenie materiału, przygotowanie do egzaminów itp.
Niewątpliwie łatwiej będzie znieść obowiązek alimentacyjny gdy studia są podejmowane po paru latach od zakończenia szkoły średniej bo zazwyczaj w okresie przerwy od nauki był odpowiedni czas na usamodzielnienie się dziecka.
Istnieje ponadto jeszcze jedna przyczyna uchylenia obowiązku alimentacyjnego względem innej osoby niż małoletnie dziecko. Zobowiązany może bowiem uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Przykładowo rodzic zapewne nie dostanie alimentów w razie niedostatku od dorosłych dzieci jeśli sam je w tym zakresie zaniedbywał.
Przeczytaj także: https://torun-adwokat.com/alimenty-prawnik-radzi/
Procedura uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego należy do Sądu. Trzeba w tym celu złożyć pozew o uchylenie alimentów. Należy w nim zaargumetować, dlaczego należy zakończyć obowiązek alimentacyjny. Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe i w zależności od jego wyników orzeka czy są podstawy uchylenia obowiązku czy obowiązek alimentacyjny zobowiązanego powinien trwać. Pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego należy złożyć w sądzie właściwym ze względu na zamieszkanie dziecka. Do pozwu należy dołączyć akt urodzenia dziecka oraz ostatni wyrok którym były zasądzone na dziecko alimenty. Zasadne jest wnioskowanie aby dziecko czy jego uczelnia przedstawiła zaświadczenie o kontynuowaniu lub zakończeniu nauki.
Nie będzie to konieczne jeśli druga strona (uprawniony do alimentów), przyzna przed Sądem , ze już się nie uczy czy też samodzielnie się utrzymuje i zgodzi się na uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
Można wystąpić o zmianę lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego z datą wsteczną. W pozwie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego należy wskazać tę datę i uzasadnić dlaczego od niej ma nastąpić ustanie obowiązku. Przykładowo przesłanki uchylenia obowiązku z datą wsteczną mogą wynikać z dowiedzenia się o przerwaniu nauki szybciej niż dotąd myśleliśmy
Alimenty, jak każde zobowiązanie, ulegają przedawnieniu. Maksymalny okres wsteczny, za jaki można żądać świadczeń, wynosi 3 lata, podobnie jeśli chodzi o wskazanie daty wstecz.
Adwokat Toruń – Andrzej Pazdyga
