Nie zawsze prawomocny wyrok oznacza definitywny koniec sprawy. Jedną z możliwości zmiany orzeczenia jest wznowienie postępowania. Przyczyny wznowienia postępowania są wskazane w kodeksie postępowania karnego- jego artykule 56.
Podstawy prawne wznowienia.
Postępowanie sądowe zakończone prawomocnym orzeczeniem wznawia się, jeżeli:
1)w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia;
2)po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody wskazujące na to, że:
a)skazany nie popełnił czynu albo czyn jego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze,
b)skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary,
c)sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne, błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu.
Postępowanie wznawia się także ale tylko na korzyść strony, jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie; wznowienie nie może nastąpić na niekorzyść oskarżonego.
Ponadto postępowanie wznawia się na korzyść oskarżonego, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.
Wniosek o wznowienie postępowania karnego.
Wznowienie postępowania może nastąpić na wniosek strony lub z urzędu
W postępowaniu o wznowienie karnego na korzyść złożyć może w razie śmierci skazanego osoba najbliższa.
Postępowanie wznawia się z urzędu tylko w razie ujawnienia się jednego z uchybień wymienionych w art. 439 § 1 kpk , przy czym wznowienie postępowania jedynie z powodów określonych w pkt 9-11 może nastąpić tylko na korzyść oskarżonego. Przy czym wznowienie z urzędu nie może nastąpić z przyczyn wymienionych w § 3, jeżeli były one przedmiotem rozpoznania w trybie kasacji.
Warto przeczytać: https://torun-adwokat.com/wylaczenie-sedziego/
Wznowienie postępowania z urzędu.
Uchybienia dające podstawy do wznowienia postępowania karnego z urzędu opisano w art 439 kpk.
Wniosek o wznowienie postępowania karnego z urzędu uzasadnia wystąpienie poniższych przyczyn.
1) w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 40;
2) sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie;
3) sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego albo sąd szczególny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego;
4) sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu;
5) orzeczono karę, środek karny, środek kompensacyjny lub środek zabezpieczający nieznane ustawie;
6) zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu
7) zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie;
8) zostało wydane pomimo to, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone;
9) zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8-11;
10) oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy;
11) sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa.
Niedopuszczalne jest przy tym wznowienie postępowania z urzędu na niekorzyść oskarżonego po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Nie ma natomiast terminu granicznego do złożenia wniosku o wznowienie na korzyść oskarżonego zarówno z urzędu jak na wniosek strony.
Przeczytaj także: https://torun-adwokat.com/nadzwyczajne-zlagodzenie-kary/
Postępowanie sądowe.
W kwestii wznowienia postępowania orzeka sąd okręgowy, zaś w kwestii wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu okręgowego – sąd apelacyjny. Sąd orzeka w składzie trzech sędziów.
W kwestii wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu apelacyjnego lub Sądu Najwyższego orzeka Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów..
W kwestii wznowienia postępowania sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes sądu lub sąd postanowi inaczej.
Adwokat Toruń – Andrzej Pazdyga
